Chạy dọc theo bờ cát trắng mịn màng và làn nước trong xanh là hàng thùy dương lao xao trong gió. Quanh bãi biển Trà Cổ có nhiều kiến trúc cổ xinh đẹp như nhà thờ, đền, đình Trà Cổ, chùa Xuân Lan…
Từ nhiều thế kỷ qua, nơi đây đã là chốn danh lam thắng cảnh thu hút khách phương xa. Với 17km đường bờ biển, Trà Cổ sở hữu một trong các bãi biển dài nhất Việt Nam.
Là bán Ðình Trà Cổ là nơi thờ Quận He (Nguyễn Hữu Cầu), một lãnh tụ nông dân khởi nghĩa thời Lê – Trịnh. Ngôi đình lớn đại diện cho kiến trúc đình làng Việt này gây ấn tượng bởi nghệ thuật chạm khắc công phu, tinh xảo.
Ðình được dựng vào năm 1462 trên diện tích 400m. Uy nghi nhất là tòa bái đường bảy gian, bên trong có 48 cột gỗ lim lớn, cột cái cao trên 4,5m, chu vi 1,5m.
Bộ khung mái làm bằng gỗ quý chạm khắc tinh tế. Bốn đầu đao uốn cong gắn hình rồng, những đầu bẩy lực lưỡng chạm rồng đỡ mái hiên làm cho ngôi đình trông bề thế, đồ sộ.đảo địa đầu của vùng biển Việt Nam, mảnh đất Trà Cổ hình lưỡi liềm ở tỉnh Quảng Ninh có chiều dài đến 17km. Trà Cổ có thể gọi là bán đảo, cũng có thể gọi là đảo bởi khi thủy triều lên, phần đất liền nối đảo với trung tâm thị xã Móng Cái bị chìm hẳn xuống nước.
Chạy dọc theo bờ cát trắng mịn màng và làn nước trong xanh là hàng thùy dương lao xao trong gió. Quanh bãi biển Trà Cổ có nhiều kiến trúc cổ xinh đẹp như nhà thờ, đền, đình Trà Cổ, chùa Xuân Lan…
Đề tài trang trí ở đây rất phong phú và đa dạng như long, ly, quy, phụng, lưỡng long chầu nguyệt, cá chép hóa rồng, hổ phù, hoa văn, mây xoắn… Tất cả đều mang đậm nét văn hóa cổ truyền của người Việt.
Trong đình, ngoài những bức hoành phi câu đối sơn son thếp vàng rực rỡ là những bức cửa võng lớn chạm tiên cưỡi rồng vượt biển. Ðồ thờ phần lớn bằng đồng có kích thước lớn, đặc biệt có đôi hạc gỗ cao trên 1,5m trông khá sinh động và hàng chục bức chạm trổ tinh xảo.
Có tuổi đời kém đình Trà Cổ vài trăm năm, chùa Xuân Lan, chùa Linh Khánh, chùa Nam Thọ cũng thâm nghiêm và đẹp không kém. Tâm hồn khoáng đạt của người Trà Cổ xưa được thể hiện qua những khuôn viên chùa rộng rãi, rợp bóng cây. Vẻ từ bi an hòa trên gương mặt các bức tượng cổ gợi cho du khách lòng ngưỡng mộ tài năng và tâm hồn của các nghệ nhân thời trước.
Bên cạnh những kiến trúc thuần Việt, Trà Cổ cũng có một kiến trúc kiểu phương Tây khá nổi tiếng. Đó là nhà thờ Trà Cổ được xây dựng từ những năm 1880 và được trùng tu lại vào năm 1995. Nhà thờ khá cổ kính, đồ sộ và có kiến trúc sang trọng với hàng trăm bức phù điêu cùng một quả chuông gần trăm tuổi.
Cách trung tâm thị xã Móng Cái náo nhiệt chỉ vài phút đi xe nhưng Trà Cổ lại có một không gian hoàn toàn thoáng đãng, tĩnh mịch. Xen kẽ giữa mái đình, mái chùa rêu phong là những cồn cát cao ngất, những làng chài yên bình và một hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú…
